İran’dan İsrail’e yeni saldırı | Dış Haberler

Açıklamada, Devrim Muhafızları Hava ve Uzay Kuvvetleri Komutanı Hacızade’nin hayatını kaybettiği İsrail saldırısında 8 generalin de öldüğü aktarıldı.

İRAN’IN CEVABI

İran’ın İsrail saldırısına cevabı ise balistik füzelerle gerçekleşti. İran saldırılarının ilk gününde Tel Aviv’e balistik füze isabet ederken, bazı binalar ciddi derecede tahrip oldu.

İran’ın saldırılarında hipersonik balistik füzeler dikkat çekerken, Demir Kubbe hava savunma sisteminin füzelere yanıt vermekte başarısız olduğu anlar yaşandı.

İran’ın 2. gün düzenlediği saldırıların ana hedefi Hayfa şehri olurken, Hayfa’ya birden çok füzenin isabet ettiği aktarıldı.

İran’ın 2. gün saldırılarında 10 kişi hayatını kaybederken 250’den fazla yaralı olduğu bildirildi.

İran Dışişleri Bakanı Arakçi, İran’ın İsrail’e cevabının meşru müdafaa olduğunu söyledi. Arakçi, İsrail’in Aseluye kentine saldırısının Körfez’e çatışma getirdiğini belirtti.

Bakan Arakçi, “İsrail durursa biz de dururuz” açıklamasını yaptı.

Axios’a konuşan İsrailli bir yetkili ise henüz ateşkesle ilgilenmediklerini çünkü hedeflerine ulaşmadıklarını dile getirdi.

İsrail’in ABD Büyükelçisi Yechiel Leiter, Fox News’e verdiği röportajda, İsrail’in nihai hedefinin İran’ın Fordo nükleer tesisi olması gerektiğini ifade etti.

HAVA SAVUNMA SİSTEMLERİNE SALDIRI

İsrail saldırıları, ilk gün İran’ın hava savunma sistemlerine odaklanırken, İsrailli yetkililer İsrail’in Tahran hava sahasında artık bir engelle karşılaşmayacağını iddia etti.

İsrail ordusu, karadan havaya füze sistemlerini hedef alarak Tahran’ın hava savunmasına saldırmayı sürdürüyor.

İsrail saldırıların 3. gününde 2300 kilometre mesafede bulunan İran’ın Meşhed şehrini hedef aldı.

Meşhed Havalimanı’nda bulunan bir yakıt ikmal uçağı, İsrail tarafından imha edildi. Söz konusu saldırı, İsrail gerçekleştirdiği en uzun menzilli saldırı olarak kaydedildi.

İsrail ayrıca, saldırının 2. gününde Tahran’da bulunan bir petrol deposunu hedef alırken, diğer yandan Güney Pars doğal gaz sahasına saldırdı. İsrail bu saldırı ile çatışmayı enerji alanına da çekmiş oldu.

İsrail saldırılarının ana hedeflerinden biri de nükleer santraller oldu. İsrail, ilk gece düzenlediği saldırılarda Natanz nükleer santralini hedef aldı. Söz konusu santralde radyoaktif sızıntı tespit edilirken, radyasyon seviyesinde önemli bir değişiklik görülmedi.

ABD’NİN TEPKİLERİ

ABD Başkanı Donald Trump, İran’a yönelik saldırıların başladığı ilk gün, İsrail saldırılarının etkili olduğunu ifade ederken, İran’ın nükleer konusunda anlaşmaya yanaşmaması hâlinde çok daha büyük saldırılar gerçekleşeceğinin sinyalini verdi.

ABD Başkanı Trump, saldırıların 2. gününde ise Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü.

Trump, Putin ile görüşmesinde İsrail saldırılarını etkili olarak nitelerken, savaşın bitmesi gerektiği konusunda Vladimir Putin ile hemfikir oldu.

ABD Başkanı, saldırıların 3. gününde ise iki farklı beyanatta bulundu. Donald Trump, bir açıklamasında savaşın biteceğini bildirirken, bir diğer açıklamasında çatışmaya müdâhill olabileceklerini ifade etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise İsrail’in saldırılarını kınadıklarını belirtirken, iki ülke arasında arabulucu olabileceklerini iletti.

AVRUPA’NIN YAKLAŞIMI

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran’ın, Tel Aviv hükümetinin saldırılarına misilleme olarak bu ülkeye karşılık vermesi durumunda İsrail’in savunmasına katkıda bulunabileceklerini ifade etti.

Macron, başkent Paris’te düzenlenen “İki Devletli Çözüm İçin Paris Çağrısı: Bölgesel Barış ve Güvenlik” başlıklı konferansta yaptığı konuşmada, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarında Fransa’nın bir katkısı olmadığını belirtti.

Taraflara itidal çağrısında bulunan Macron, İran’ı, nükleer konusunda uluslararası kamuoyuna yönelik yükümlülüklerini yerine getirmemekle ve bölgenin tamamının istikrarsızlaşmasında ağır bir sorumluluğu olmakla suçladı.

“İran’ın nükleer silaha sahip olduğu bir dünyada yaşayamayız”

Tahran hükümetinin “nükleer silah için yeterli olabilecek seviyede uranyum zenginleştirme faaliyeti sürdürdüğü” değerlendirmesinde bulunan Macron, “İran’ın nükleer silaha sahip olduğu bir dünyada yaşayamayız. Bu varoluşsal ve hepimizin güvenliğine yönelik bir tehdit.” yorumunu yaptı.

İsrail’in İran’a yönelik saldırılarının muhtemelen devam edeceğine dikkati çeken Macron, şöyle devam etti:

“İsrail’in güvenliğini destekliyoruz. Eğer İsrail İran tarafından misilleme olarak saldırıya uğrarsa, Fransa sahip olduğu imkanlar dahilinde ve böyle bir duruma müsait olması durumunda İsrail’in korunmasına ve savunmasına yönelik operasyonlara katılabilir. Aksi halde, herhangi bir saldırı operasyonuna katılmayı düşünmüyorum.”

Emmanuel Macron, kendilerini her ihtimale hazırlandıklarını vurgulayarak, “Eğer İsrail, İran topraklarında operasyonlarını belirtilen hedeflerin ötesine taşıyacak olursa, bugün hiç kimsenin tahmin edemeyeceği sonuçları olan bir durumun içinde oluruz.” ifadesini kullandı.

İsrail’in kendisini “müdafaa etme hakkının” nerede bittiği konusunda Macron, “(İsrail’e) Desteğimiz, koşulsuz ve sınırsız bir destek değil.” diye konuştu.

MERZ: İRAN NÜKLEER SİLAHA SAHİP OLMAMALI

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İran’ın asla nükleer silahlara sahip olmaması gerektiğini belirtti.

Başbakanlıktan yapılan açıklamada Merz’in Umman Sultanı Heysem bin Tarık bin Teymur El Said ile telefonda görüştüğü ve görüşmede İran’ın asla nükleer silahlara sahip olmaması gerektiğini vurguladığı ifade edildi.

Heysem ve Merz’in, şu anda önceliğin çatışmanın genişlemesini engellemek olduğu konusunda hemfikir oldukları belirtildi.

Görüşmede, her iki liderin çatışmanın sona erdirilmesi için diplomatik yollara katkı sağlamaya hazır olduklarını yineledikleri ve Merz’in İran’ın nükleer programını sonlandırmak için Umman’ın arabuluculuk çabalarına teşekkür ettiği bildirildi.

ÇİN’DEN İSRAİL’E TEPKİ

Çin, İran’da aralarında nükleer tesislerin olduğu çok sayıda hedefe saldırı düzenleyen İsrail’e, “askeri maceracılığa son verme” çağrısında bulundu.

Xinhua’nın haberine göre Çin’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Fu Cong, Güvenlik Konseyinin acil durum toplantısında konuştu.

İsrail’in İran’ın egemenliğini, güvenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal eden eylemlerini kınadıklarını ifade eden Daimi Temsilci Fu, “Bölgede gerilimin ani yükselişi kimsenin çıkarına hizmet etmiyor. İsrail’e askeri maceracılığa son verme ve gerilimi daha fazla yükseltmekten kaçınma çağrısı yapıyoruz.” dedi.

Fu, bölgede gerilimin tırmandırılmasına, çatışmaların genişletilmesine karşı olduğunu, İsrail’in operasyonlarının vahim potansiyel sonuçlarından endişe duyduğunu belirtti.

İsrail’in saldırılarının İran’ın nükleer programı konusunda yürütülen diplomatik müzakereleri olumsuz etkileyeceğine dair kaygıları dile getiren Fu, Çin’in İran nükleer sorununun diyalog ve müzakere yoluyla çözülmesini desteklediğini, güç kullanımına, yasa dışı tek taraflı yaptırımlara ve barışçı amaçlı nükleer tesislere silahlı saldırılar düzenlenmesine karşı olduğunu kaydetti.

Fu, “Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na taraf olan İran’ın, nükleer enerjiyi barışçı amaçlarla kullanma hakkına saygı gösterilmedir.” ifadesini kullandı.

“İsrail üzerinde ciddi etki sahibi ülkeler daha yapıcı rol oynamalı”

Orta Doğu’da uzayan çatışmaların bölgede gerilimli bir durum yarattığına dikkati çeken Fu, İsrail’in Gazze’deki saldırılarının sürdüğünü, ambargo nedeniyle 2 milyondan fazla insanın benzeri görülmemiş bir insani felakete mahkum edildiğini dile getirdi.

Fu, uluslararası toplumun Gazze’de ateşkesi teşvik etmek için birlikte hareket etmesi, bölgesel gerilimi azaltarak çatışmanın yayılmasını önlemesi gerektiğini vurguladı.

Güvenlik Konseyinin BM Şartı’nın kendisine verdiği tüm araçları kullanarak ilgili kararlarının uygulanmasını sağlaması ve bölgesel barış ile güvenliğin korunması konusundaki rolünü yerine getirmesi gerektiğine işaret eden Fu, ABD ve Batılı ülkeleri üstü örtülü olarak eleştirerek, “İsrail üzerinde ciddi etki sahibi ülkeler, daha yapıcı bir rol oynamalı.” diye konuştu.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien de dün Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında, Çin’in İran’ın egemenliğini, güvenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit eden her türlü eyleme ve bölgede çatışmayı genişletecek girişimlere karşı olduğunu bildirmişti.

*Fotoğraflar: AA, AP